زیتون یاله سی عملیاتی نینگ کوتیلگن سیاسي نتیجه لری
سیاسی تحلیل خاص برنامه
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ کوتیلگن سیاسي نتیجه‌لری
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ سوريه نینگ شمالیده پیدا قیلگن ینگی قوّت موازنتی، سوريه معماسی نینگ سیاسي ییچیم جریانگه هم اوز تأثیرینی کورسه‌تیشی ممکن.
تورکيه تامانیدن سوريه نینگ حلب ولایتی نینگ عفرین تومنیده‌گی YPG ترور تشکیلاتینی یوق قیلیش نیتیده باشله‌تیلگن «زیتون یاله‌سی» عملیاتی اوز نهایه‌سیگه ییتدی. عملیات نینگ بیرینچی آیی، ایکّینچی آیگه نسبتاً مرکّب اوتیشیگه قره‌مه‌ی چیگره حدودیده‌گی YPG ترور تشکیلاتی نینگ تورک قوراللی کوچلریگه قرشیلیک کورسه‌تیش صلاحیتی استه-سیکین ضعیفلب باشله‌دی. بو نینگ عاقبتیده عملیات ینه-ده تیزلشدی و قیسقه وقت ایچیده عفرین تورکیه قوراللی کوچلری تامانیدن اوره‌ب آلیندی. بو جریانده YPG ترور تشکیلاتی قیشلاق جایلرینی ترک ایتگن حالده عفرین تومن مرکزی تامان یول آلدی. نتیجه‌ده YPG ترور تشکیلاتی نینگ عفرین مرکزینی ایگه‌للب آلیش اوچون کوره‌شگه قتّيق تیارلنیشی کوتیلر ایکن شهر مرکزیده اوروشیش نری تورسین حتا قرشیلیک هم کورسه‌تالمه‌دی و عفرین دییرلی هیچ قنده‌ی ته‌لش-تارتیشسیز تورک قوراللی کوچلری بیلن ایرکین سوريه اوردوسی نینگ نظارتی آستیگه آلیندی.
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی حربي نقطه‌ی نظریدن تیز-تیز قولگه آلیندی. لیکن عملیات نینگ حربي جهتیدیک مهم بولگن باشقه مسأله‌لر هم بار. اولر اوستیدن ایسه تورلی سواللر توغیلدی. بولر عفرین تورکيه نظارتی آستیگه آلینگنیدن کیین سوريه معماسی نینگ قنده‌ی دوام ایتیشی؛ تورکيه نینگ YPG ترور تشکیلاتیگه قرشی کوره‌شی؛ سوريه‌ده تورکيه-امریکا قوشمه ایالتلری رقابتی یاکه بو وضعیت نینگ ایکّی مملکت همکارلیگیگه کورسه‌تیشی ممکن بولگن تأثیرلری؛ YPG ترور تشکیلاتی نینگ ملي و خلق‌ارا اتفاقلری اوستیده‌گی اورنی نینگ قنده‌ی بولیش مسأله‌سیدیر.
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ تورکيه جهتیدن اینگ مهم نتیجه‌سی عسکری کوچینی کورستیشی دیر. فیرات قالقانی عملیاتی بیلن قیاسلنگنیده ینه-ده قیین اوتدی دیسه‌ک هم مبالغه بولمه‌یدی. چونکه تورکیه قوراللی کوچلری بو عملیاتده ینه-ده قیین بیر جغرافیه‌ده، ینه-ده کوپ تروریستگه قرشی کوره‌ش آلیب باریشگه مجبور بولیب قالدی. شونگه قره‌مه‌ی قیسقه وقت ایچیده، ینه-ده آز یوقاتیش بیلن عملیاتنی موفقیتلی روشده تمامله‌دی. شونده‌ی ایکن حربي کوچینی اورته‌گه قویگن و بوندن فایده‌لنیش اراده‌سی بارلیگینی تروریستلرگه کورسه‌ته آلگن تورکيه نینگ منبیج و فرات نینگ شرقیده‌گی YPG ترور تشکیلاتیگه قرشی کوره‌شده ینه-ده کوچلی بولیشی انیق. اینگ قیزیغی امریکا قوشمه ایالتلری، تورکیه قوراللی کوچلری آلدیده هیچ قنده‌ی طاقت قیلالمه‌گن YPG ترور تشکیلاتینی قچان و قه‌ییرگچه حمایه قیله آلیشی حقیده اوزینی-اوزی سوراق قیله باشلشی ممکن. بو ینگی وضعیت امریکا قوشمه ایالتلرینی ایکّیته موضوعده قییناققه ساله‌دی. شو دایره‌ده اوّلاً بار امریکا قوشمه ایالتلری تورکيه‌نی قانیقتیریش اوچون منبیج مسأله‌سیده بعضی امتیازلر بیره باشلشی ممکن یاکه منبیجده YPG ترور تشکیلاتی نینگ حمایه قالقانینی کوچه‌یتیریش احتمالی هم بار. امریکا قوشمه ایالتلری کوپراق ایکّینچی یولنی تنله‌یدیگندیک. زیرا امریکا قوشمه ایالتلری عفرینده حمایه قیلالمه‌گن YPG ترور تشکیلاتینی اوزی نینگ حربي نظارتی آستیده‌گی منبیجده هم حمایه قیلالمسه اونده تشکیلاتنی قولدن بای بیریشینی یخشی بیله‌دی. اگر تورکيه و امریکا قوشمه ایالتلری منبیجده کیلیشگودیک بولسه اونده YPG ترور تشکیلاتی حقیقتدن هم ایران/ بشارالاسد حکومت اتفاقیگه یونه‌لیش فکرینی یوریتیشی ممکن.
عرب اهالیسی نینگ YPG ترور تشکیلاتیگه بولگن اعتراضی
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی YPG ترور تشکیلاتی نینگ منبیج و فرات دریاسی نینگ شرقیده‌گی عربلر بیلن بولگن همکارلیگینی هم ضعیفله‌ته‌دی. YPG ترور تشکیلاتی نینگ سوريه دموکرا‌تیک کوچلری ترکیبیده‌گی عربلر بیلن قیلگن همکارلیگی منفعد و عرب قبیله‌لری نینگ محلي خوفسیزلیگینی کفالتگه آلیش سببیگه ته‌یه‌نماقده. YPG ترور تشکیلاتی نینگ اهالی سانی نینگ کوپچیلیگینی عربلر تشکیل ایتگن منطقه‌لرده دییرلی موجودیتی یوقلیگی معلوم.
اینیقسه منبیج، سوريه معماسی پیدا بوله باشله‌گنیدن بیری مخالفت گروهگه عاید بیر شهردیک قبول قیلینیب کیلدی. اعتبار بیرگودیک بولسه‌ک حاضرگچه هم ایرکین سوريه اوردوسی ترکیبیده منبیجلیکلر کوپ اوچره‌یدی. شو نینگ اوچون هم YPG ترور تشکیلاتی نینگ «زیتون یاله‌سی» عملیاتی آرقه‌لی معلوم بولگن ضعیف جهتی منبیج ایچیده‌گی توشونچه‌لرنی اوزگرتیره‌دی.
شونده ی قیلیب اوزاق مد‌تدن بیری منبیج اهالیسی نینگ بیر بوله‌گی YPG ترور تشکیلاتیگه قرشی نمایشلر اویوشتیرماقده. کیله‌سی دورده بو واقعه‌لر ینه-ده آرتیشی ممکن. منبیجده YPG ترور تشکیلاتیگه کوره‌ش آلیب باریش اوچون امکان کوتگن قِسملر، تورکيه نینگ منبیج مسأله‌سیده قنچه‌لیک جدّي ایکنلیگینی کوریش و انه شونگه قره‌ب اوز اورنینی بیلگیلب آلیش نیتیده. «زیتون یاله‌سی» عملیاتی تورکيه نینگ حربي کوچیدن قنچه‌لیک فایده‌لنه آلیش اراده‌سی نینگ بارلیگینی اثباتلشی بیلن بیرگه YPG ترور تشکیلاتی نینگ هیچ قنده‌ی آیاق تیره‌ش امکانی نینگ یوقلیگینی کورسه‌تیشی جهتیدن هم مهم‌دیر. بو آرقه‌لی خلق‌ارا باسیملر نینگ هم تورکيه‌گه مانعلیک قیلالمسلیگی معلوم بولدی.
YPG ترور تشکیلاتی عفرینده مغلوب بولدی لیکن اونینگ قنده‌ی قیلیب مغلوب بولگنلیگی هم مهم مسأله. «زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ بیرینچی باسقیچینی حسابگه آلمه‌گودیک بولسه‌ک، ترور تشکیلاتی مذکور عملیات چاغیده هیچ قنده‌ی آیاق تیره یالمه‌دی. توغریراغی آیاق تیره‌شگه حالی-قدرتی هم قالمه‌گنلیگی اوچون شهر مرکزینی هم قاچیش یولی آرقه‌لی ترک ایتدی. بو وضعیت YPG ترکیبیده‌گی سوريه‌لیکلرنی، اوزلرینی پی کاکا ترور تشکیلاتی نینگ منطقوي آرزولریگه قربان قیلمسلیککه آلیب باریشی ممکن.
بو وضعیت نینگ طبيعي نتیجه‌سی یقینده YPG ترکیبیده‌گی پی کاکا اعضالری بیلن سوريه‌لیکلر نینگ ایکّیگه بولینیب کیتیشی بیلن اوزینی یقّال کورسه‌تیشی ممکن. بو اساسنی اثباتله‌گن سببلردن ینه بیری عفرین تومن مرکزیده YPG ترور تشکیلاتی نینگ قنده‌ی فعالیت آلیب باریشی مسأله‌سی بوییچه پی کاکا اعضالری بیلن محلي جنگریلر اورته‌سیده کیلیب چیققن تورلی فکر ضدلیگی دیر. پی کاکا باشقروولری آخرگی کونگچه عفرینده آیاق تیره‌شنی طلب قیلر ایکن، عفرینده‌گی قندیللیک تروریستلر بونگه عمل قیلیشده حرکت قیلر ایکن، محلي جنگریلر بونگه عمل قیلیش اورنیگه قاچیش یولینی تنله‌دی.
روسیه و تورکيه همکارلیگی ینه-ده آرتیشی ممکن
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ سوريه نینگ شِمالیده یره‌تگن ینگی موازنتی سوريه معماسی نینگ سیاسي جهتدن حل قیلینیشی توغریسیده‌گی جریانگه هم اوز تأثیرینی کورسه‌تیشی ممکن. تورک قوراللی کوچلری بیلن سوريه‌لیک مخالف گروه هم شمالده باریب کوچلی اکتورگه ایلنیب بارماقده. ادلیبده «زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ تماملنیشی آرتیدن ییتّینچی نظارت نقطه‌سی تشکیل ایتیلدی. اون ایکّینچی نظارت نقطه‌سی نینگ تماملنیشی بیلن ایدلیبده کمیده اورته مدتده مخالفت گروه نینگ نظارتی کفالت آستیگه آلینگن بوله‌دی. بو آرقه‌لی جرا‌بلوسدن باشلب جیسر الشّگورگچه بولگن میدانده ایرکین سوريه اوردوسی حدودی پیدا بوله‌دی. تورکيه حمایه‌سیده‌گی بو حدود، معمانی سیاسي یوللردن حل قیلیش مذاکره‌سیده حکومت نینگ امتیاز بیریب بیریشی بیلن کیلیشیب آلیش مسأله‌سینی ینه-ده قوله‌یلشتیره‌دی.
عفرینده‌گی وضعیت آرتیدن سوريه‌ده‌گی تورکيه-روسیه مناسبتی ینه-ده مستحکملنیشی ممکن. تورکيه، امریکا قوشمه ایالتلری بیلن منبیج مسأله‌سیده کیلیشالمه‌گودیک بولسه اونده باسقیچمه-باشقیچ مذکور شهرده‌گی کوچینی آرتتیره‌دی. عفرینده‌گی وضعیت آرتیدن تورکيه YPG ترور تشکیلاتیگه قرشی کوره‌ش مسأله‌سیده روسیه تامانیدن ینه-ده کوپراق قوللب-قوّتلنیشی ممکن. زیرا بوندن بویان هدفده‌گی YPG ساحه لری عینِ وقتده امریکا قوشمه ایالتلری منطقه‌لری حسابلنه‌دی. روسیه، بشارلاسد حکومتی و ایران بیلن بیرگه سوريه نینگ شرقیده امریکا قوشمه ایالتلری بیلن کتّه رقیب بوله باشله‌دی. حکومتنی قوللب-قوّتله‌گن کوچلر دیر الزور منطقه‌سیده بیر نیچه مراتبه سوريه دموکرا‌تیک کوچ منطقه‌لریگه مداخله قیلماقچی بولدی. لیکن بونگه قرشی امریکا قوشمه ایالتلری نینگ قتّيق اعتراضیگه دوچ کیلدی. لیکن تورکيه نینگ هم منبیج اوستیده‌گی باسیمینی آرتتیریشی امریکا قوشمه ایالتلری باسیم بیلن دوچ قالیشی باعث بو نتیجه مذکور اکتورلر تامانیدن هم ایجابي قبول قیلینیشی ممکن.
YPG ترور تشکیلاتی عفرینده مغلوبیتگه اوچرر ایکن روسیه بیلن هیچ قنده‌ی حربي علاقه‌سی قالمه‌دی. بو نینگ نتیجه‌سیده تشکیلات بوتونله‌ی امریکا قوشمه ایالتلری حمایه‌سیگه اوتدی. اوندن تشقری YPG، «زیتون یاله‌سی» عملیاتینی قوللب-قوّتله‌گنی اوچون مغلوبیتیده روسیه‌نی هم عیبله‌ماقده. شو نینگ اوچون هم یقینده روسیه-YPG مناسبتلری هم بوزیلیشی ممکن. بو هم بولسه تورکيه نینگ روسیه بیلن بولگن همکارلیگی نینگ اساسینی مستحکمله‌یدی. تورکيه-امریکا قوشمه ایالتلری بحرانی ایسه آرته‌دی.
عفرین عملیاتی چاغیده روسیه نینگ تورکيه‌گه بولگن همکارلیک معامله‌سی ایجابي ایدی. لیکن بونی سوريه‌ده‌گی اتفاقلری حسابلنگن ایران و بشارالاسد حکومتی اوچون ایتیش قیین البته. حتا ایران نینگ عفرین حقیده‌گی مناسبتی یوزه‌سیدن روسیه‌گه قرشی یخشی مناسبتده بولمه‌گنلیگینی ایتیش ممکن.
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی دوام ایتر ایکن حکومتنی قوللب-قوّتله‌گن کوچلر بیلن ایران تامانیدن قوللب-قوّتلنگن کوچلر نینگ YPG ترور تشکیلاتینی قوللب-قوّتلش اوچون عفرینگه کیریب باریشی بونگه اورنک دیسه‌ک مبالغه بولمه‌یدی.
بلکه بوندن روسیه باخبردیر لیکن انیق روسیه نینگ تصدیقی و قوللب-قوّتلشی بیلن عملگه آشگنی یوق. روسیه نینگ تورکيه بیلن ایران/حکومت اورته‌سیده‌گی بی‌طرفلیگی حربي جهتدن اوستون بولگن تورکيه‌گه ایجابي حصه قوشدی و تورکيه YPG اعضالری بیلن بیرگه اونی قوللب-قوّتله‌گن شیعه کوچلرینی هم نشانگه آلدی.
شو نینگ اوچون هم ایران نینگ حمله سی پوچ بولدی. روسیه نینگ بو مناسبتیده تورکيه بیلن سوريه‌دن تشقری هم دوام ایتتیریلگن همکارلیک نینگ اهمیتی کتّه. لیکن روسیه سوريه‌ده کوچیگه-کوچ قوشیلگن ایرانگه قرشی تورکيه نینگ موازنتلی کوچیگه هم محتاجدیک. زیرا عفرینده‌گی وضعیت ادلیبده هم یوز بیرماقده. ادلیبده نظارت نقطه‌لرینی تشکیل ایتیش اوچون ایلگریله‌گن تورک اوردوسی، ایران تامانیدن قوللب-قوّتلنگن خوفسیزلیک کوچلری نینگ هجوملریگه معروض قالر ایکن روسیه نینگ نظارت نقطه‌لری نینگ تشکیل ایتیلیشینی قوللب-قوّتله‌دی.
سوريه نینگ شِمالیده ایجاد بولگن ینگی کوچ توازنلری
«زیتون یاله‌سی» عملیاتی نینگ نتیجه‌لری ایران و حکومت نینگ قیغولرینی هم آرتتیره‌دی. بوندن بویان تورکيه ایرکین سوريه اوردوسی بیلن بیرگه‌لیکده حلبده‌گی حکومت منطقه‌لری اوستیده‌گی کوچینی ینه-ده آرتتیریش کوچیگه ایگه. آستانه جریانی نتیجه‌سیده تامانلر اوروش کوتیلمسه هم بیر-بیری نینگ نیتیگه ایشانمه‌یپدی. اینیقسه ایران اوزیگه قره‌شلی خوفسیزلیک کوچلری نظارتی آستیده‌گی نبول و زهرا مسکونی جایلر نینگ خوف آستیده کیرگن دیگن فکرده.
ایران و حکومت نینگ YPG/ PKK ترور تشکیلاتیگه بولگن مناسبتی ایسه بوندن بویان منبیج و فرات دریاسی نینگ شرقیده قنده‌ی یول توته‌‌جگینی کورسه‌ته‌دی. مسأله‌نی موجود اتفاقلر اوستیدن قولگه آلگودیک بولسه‌ک اونده تورکيه نینگ منبیج و فرات دریاسیده اوز کوچینی آرتتیریشی، بو اکتورلر تامانیدن ایجابي کوتیب آلینه‌دی.
لیکن امریکا قوشمه ایالتلری خوفینی ایکّینچی خوف صفتیده قبول قیلگن ایرکین سوريه اوردوسیگه هم المشتیریلمه‌یدی. منبیج و فرات دریاسی نینگ شرقیده‌گی امریکا قوشمه ایالتلری-YPG اتفاقی نینگ دوامی تورکيه-ایران کوردیناسیونی اوچون زمین تیارلشی ممکن. لیکن ایران و حکومت بونگه قره‌گنده کوپراق YPG ترور تشکیلاتینی اوز مرکزیگه تارتیشگه حرکت قیلیشی ممکن. بونده‌ی همکارلیک امکانی نینگ بارلیگی عفرینده کوزه‌تیلدی. امریکا قوشمه ایالتلری نینگ سوريه‌ده اینگ مهم خوف صفتیده قبول قیلگن شیعه کوچلری YPG ترور تشکیلاتی اعضالری بیلن بیرگه صوره‌تگه توشیشی، امریکا قوشمه ایالتلریده بعضی شبهه‌لرنی توغدیردی. امریکا قوشمه ایالتلری، YPG ترور تشکیلاتینی منبیجده هم حمایه قیلالمه‌گودیک بولسه اونده تشکیلات نینگ ایران تامانیگه اوتیشی احتمالی پَی قیلگن بولیشی ممکن. بونده‌ی بیر سناریو تورکيه-امریکا قوشمه ایالتلری یقین بولیشلری گه آلیب کیلیشی ممکن. تورکيه ایسه اتفاقلرینی قنده‌ی انیقلش مسأله‌سیده انیق قرارلر قبول قیلگن وضعیتده. تورکيه جهتیدن YPG بیلن همکارلیک قیلگن اکتور خوف اوله‌راق قبول قیلینه‌دی و انه شونده‌ی بهالنه‌دی.
آیتون اورخا‌ن، یقین شرق ستر‌اتیژیک تدقیقات مرکزیده، (ORSAM) متخصص صفتیده ایش آلیب بارماقده.
